Yaren
New member
“Samsung’da Gizlenen Uygulamalar” Masalı: Saklama Değil, Sadece Görünmezlik Oyunu
Selam forumdaşlar; konuyu direkt ortaya atıyorum: Samsung (ve genel olarak Android) tarafında “gizlenen uygulama” denilen şey çoğu zaman abartılmış bir efsane. Evet, uygulamalar gözden kaçırılacak kadar iyi saklanabiliyor; ama bu sihir değil, birkaç menü ve izin numarası. Bence asıl problem, Samsung’un aynı amaca hizmet eden birden fazla mekanizmayı paralel sunması ve bunların kullanıcıya şeffaf anlatılmaması. Tartışmayı başlatıyorum: “gizlemek” ile “güvence altına almak” aynı şey mi, yoksa kullanıcıyı yanıltan bir tasarım tercihi mi?
“Gizli” Ne Demek? Aynı Kelime, Üç Farklı Dünya
Samsung ekosisteminde “gizli” lafının altına üç farklı gerçek sığıyor:
1. Uygulama Çekmecesinden Gizleme: One UI’da ana ekran/uygulama çekmecesinde görünmesin diye “Hide apps” seçeneği. Bu yalnızca simgeyi saklar; uygulama hâlâ sistemde, bildirim gönderebilir, veri tüketebilir.
2. Secure Folder (Güvenli Klasör): Knox’la izole, şifreli bir alan. Buradaki uygulamalar ana profilden fiziksel olarak ayrıdır, simetrik kopya gibi çalışır. Bu “gizleme” değil, gerçek bir ayrıştırma ve kilitleme.
3. Çalışma Profili / Ebeveyn Denetimi / Kullanıcı Profilleri: İş profili (MDM), Kids, ya da ikincil kullanıcı. Burada da uygulamalar profil bazında görünmez olur ama sistemde durur.
Sorun şu: Kullanıcı bu üç senaryoyu aynı kelimeyle anlıyor. Sonuç: “Uygulamayı bulamıyorum, silinmiş olmalı.” Hayır; yalnızca görünmez.
Eleştiri: Samsung Neden Bu Kadar Dağınık?
— Menü parçalanması: One UI sürümüne göre “Ana ekran ayarları > Uygulamaları gizle” bazen farklı yerde. “Ayarlar > Uygulamalar” altında görünürlükle ilgili birleştirilmiş bir pano yok.
— İzinler ve özel erişimler dağınık: “Kullanım erişimi”, “Diğer uygulamaların üzerinde çizme”, “Bildirim erişimi” gibi güçlü izinler farklı ekranlarda. Gizlenmiş bir simge, bu izinlerle perde arkasında pekâlâ iş görebiliyor.
— Arama indeksi tutarsız: Sistem aramasında her menü sonuç vermiyor; kullanıcı yolunu kaybediyor.
— Dil/kavram karmaşası: “Gizle”, “kilitle”, “klonla” (Dual Messenger) ve “izole et” (Secure Folder) birbirine karışıyor.
Kısacası, güvenlik/mahremiyet için iyi araçlar var; fakat isimlendirme ve bilgi mimarisi zayıf. Bu da forumlarda “eşimin/çocuğumun telefonunda gizli bir şey var mı?” paranoyasını körüklüyor. (Evet, bu da ayrı bir etik tartışma.)
Stratejik–Empatik Denge: Sorunu Nasıl Ele Alalım?
Burada iki meşru yaklaşım var ve bence ikisi de tartışmada masaya konmalı:
— Stratejik/Problem Çözme Odaklı Yaklaşım: Sistematik kontrol listesiyle ilerler, izleri teknik olarak sürer. “Nerede, hangi yetki, hangi paket?” sorularını sorar.
— Empatik/İnsan Odaklı Yaklaşım: Niçin gizliyorsun/gizliyim? Güven, mahremiyet, sınırlar. “Bulmaktan” önce “konuşmayı” önerir; cihaz sahibinin rızasını temel alır.
İkisini aynı anda yürütmek mümkün: Önce rızayı ve sınırları netleştir, sonra teknik adımlara (kendi cihazındaysa) geç. Aksi hâlde güvenliği “kontrol”e indirgeyip ilişkisel yangın çıkarabiliriz.
Kendi Cihazında “Gizlenen” Uygulamaları Bulmak İçin Net Kontrol Listesi
Bu adımlar yalnızca kendi telefonun için; başkasının cihazında izinsiz kurcalama hem etik dışıdır hem de hukuki sonuçlar doğurabilir.
1. Ana ekran/çekmece gizlemesini kontrol et: Ana ekranda boş alana uzun bas > “Ayarlar” > “Uygulamaları gizle” (veya “Ana ekran ayarları > Ana ekran ve Uygulama ekranında gizle”). Listede işaretli simgeleri görünür yap.
2. Secure Folder’a bak: Ayarlar > Biyometri ve güvenlik > Secure Folder. Varsa aç; içindeki uygulamalar ana profilde görünmez. Secure Folder kapalıysa simgeler tamamen saklıdır.
3. Çalışma profili/Çocuk modu: Hızlı ayarlarda “Work profile” anahtarı veya Ayarlar > Hesaplar ve yedekleme > İş profili. Kids uygulaması aktifse uygulamalar profilden saklanmış olabilir.
4. Uygulamalar listesini tam göster: Ayarlar > Uygulamalar > sağ üstte “Filtrele ve sırala” > “Devre dışı bırakılanları göster” + “Sistem uygulamalarını göster”. Gizlenmiş/Devre dışı uygulamalar burada görünür.
5. Özel erişimler: Ayarlar > Uygulamalar > Özel erişim. “Kullanım erişimi”, “Diğer uygulamaların üzerinde çizme”, “Bildirim erişimi”, “Pil optimizasyonundan muaf” listelerini tek tek kontrol et. Anormal bir uygulama buralarda kendini ele verir.
6. Varsayılan başlatıcı ve gizli kısayollar: Ayarlar > Uygulamalar > Varsayılan uygulamalar > “Ana ekran uygulaması”. Üçüncü parti launcher kullanıyorsan, onun da “hide apps” bölümü olabilir.
7. Dual Messenger/uygulama klonlama: Ayarlar > Gelişmiş özellikler > Dual Messenger. İkinci kopyalar farklı bir simge/isimle görünür ya da gizleme politikası uygular.
8. Bildirim geçmişi ve kullanım istatistikleri: Ayarlar > Bildirimler > Bildirim geçmişi’ni aç; beklenmedik bir uygulama geçmişte ping atmış mı? Ayarlar > Dijital Denge ve Ebeveyn Denetimi > Kontrol Paneli ile kullanım izlerini gör.
9. Depolama ve paket izi: Ayarlar > Depolama > Uygulamalar listesi ile boyut ve son kullanım tarihlerine bak. Boyutu var, simgesi yok? İpucu.
10. Gelişmiş (isteğe bağlı):
— ADB ile paket listesi: `pm list packages` çıktısını alıp şüpheli isimleri tarayabilirsin.
— “Activity Launcher” benzeri araçlarla başlatılamayan (ancak yüklü) etkinlikleri görebilirsin.
— Play Store > Profil > Uygulamaları ve cihazı yönet > “Yüklü” sekmesi bazı saklıları da gösterir.
Bu adımlar “gizlemek” ile “silmek” arasındaki farkı netleştirir. “Sistemden tümüyle sökme” ancak kaldırma/ADB ile olur; çekmeceden gizlemek sadece kozmetik.
Tartışmalı Noktalar: Güvenlik mi, Sis Perdesi mi?
— Güvenlik tiyatrosu: Ana ekrandan saklamak, güvenlik sağlamaz. Simge yok ama süreç/izinler çalışıyor. Bu, sıradan kullanıcıyı yanıltır.
— Güvenli Klasör’ün ikircikli algısı: Gerçek bir izolasyon sağlıyor; fakat iletişim dilinde “gizleme aracı” gibi sunulunca aile/iş ilişkilerinde şüphe doğuruyor.
— İzin ekonomisi: Samsung ve Android, güçlü izinleri “özel erişim” menülerine gömüyor. Güçlü ama görünmez yetkiler, kötüye kullanımı teşvik etmese de farkındalığı düşürüyor.
— Tasarımda tutarlılık eksikliği: One UI sürümleri arası menü yerleri değişince, “yok” sanılan seçenek aslında sadece taşınmış oluyor. Kullanıcıyı gereksiz yere teknik forumlara sürüklüyor.
Provokatif Sorular (Hadi Alevlendirelim)
— Bir uygulamanın simgesini saklamak, kullanıcıyı yanlış bir güvenlik algısına sürüklemek değil mi? Öyleyse bu özellik varsayılan olarak kapalı ve uyarılı mı olmalı?
— Secure Folder’ın pazarlama dili, mahremiyeti güçlendirmekten çok saklamayı romantize ediyor olabilir mi?
— “Gizli” arayışına giren biri teknik midir, güvensiz midir, yoksa sadece düzen takıntılı mıdır? Hangimizden ne bekleniyor?
— Ebeveynlikte “gizliyi bulma” refleksi, çocuğun dijital okuryazarlığını mı artırır, yoksa güveni mi aşındırır?
— Samsung, “Gizlilik Panosu” gibi tek ekranda bütün gizleme/izin izlerini toplayıp açıkça sunmalı mı? Sizce bu şeffaflık kullanıcıları gerçekten güçlendirir mi?
Önerim: Tek Ekranda Gerçekler
Benim keskin görüşüm şu: Samsung, “Gizlilik ve Görünürlük” adıyla tek bir panelde şu bilgileri birleştirmeli:
— Gizlenmiş simgeler (çekmece/launcher bazlı),
— Secure Folder’daki uygulama listesi (sayı ve kategoriler, içerik detayı olmadan),
— Özel erişimler/izinler toplu özeti,
— Profil bazlı görünürlük farkları.
Tek bakışta “bu cihazda ne var, ne görünmüyor, hangi izinler güçlü” sorusu yanıtlanmalı. Kullanıcıyı katmanlar arasında koşuşturmak yerine, farkındalık yaratmak gerek.
Son Söz: Önce İlke, Sonra Tuş
Gizli uygulama “avı”nı, önce ilkesel bir zemine çekelim: Rıza, mahremiyet, sınırlar. Kendi cihazında düzen ve güvenlik için yukarıdaki teknik adımlar net bir yol haritası sağlar. Başkasının cihazında ise konu teknik değil, etiktir. Ve Samsung’a çağrı: Güçlü araçlarınız var; artık bunları anlaşılır, tek yerde, dürüst kavramlarla sunmanın zamanı geldi.
Şimdi söz sizde: “Gizleme” ile “güvenlik” arasındaki çizgiyi nerede çekiyorsunuz? Secure Folder’ı bir güven kasası olarak mı görüyorsunuz, yoksa şeffaflık eksikliği mi sizi rahatsız ediyor? Hangi One UI sürümünde hangi menüde tökezlediniz? Ateşi yakalım; deneyimleri, itirazları, hatta karşı tezleri dökün — çünkü bu konu, makyajlı menülerden çok daha fazlası.
Selam forumdaşlar; konuyu direkt ortaya atıyorum: Samsung (ve genel olarak Android) tarafında “gizlenen uygulama” denilen şey çoğu zaman abartılmış bir efsane. Evet, uygulamalar gözden kaçırılacak kadar iyi saklanabiliyor; ama bu sihir değil, birkaç menü ve izin numarası. Bence asıl problem, Samsung’un aynı amaca hizmet eden birden fazla mekanizmayı paralel sunması ve bunların kullanıcıya şeffaf anlatılmaması. Tartışmayı başlatıyorum: “gizlemek” ile “güvence altına almak” aynı şey mi, yoksa kullanıcıyı yanıltan bir tasarım tercihi mi?
“Gizli” Ne Demek? Aynı Kelime, Üç Farklı Dünya
Samsung ekosisteminde “gizli” lafının altına üç farklı gerçek sığıyor:
1. Uygulama Çekmecesinden Gizleme: One UI’da ana ekran/uygulama çekmecesinde görünmesin diye “Hide apps” seçeneği. Bu yalnızca simgeyi saklar; uygulama hâlâ sistemde, bildirim gönderebilir, veri tüketebilir.
2. Secure Folder (Güvenli Klasör): Knox’la izole, şifreli bir alan. Buradaki uygulamalar ana profilden fiziksel olarak ayrıdır, simetrik kopya gibi çalışır. Bu “gizleme” değil, gerçek bir ayrıştırma ve kilitleme.
3. Çalışma Profili / Ebeveyn Denetimi / Kullanıcı Profilleri: İş profili (MDM), Kids, ya da ikincil kullanıcı. Burada da uygulamalar profil bazında görünmez olur ama sistemde durur.
Sorun şu: Kullanıcı bu üç senaryoyu aynı kelimeyle anlıyor. Sonuç: “Uygulamayı bulamıyorum, silinmiş olmalı.” Hayır; yalnızca görünmez.
Eleştiri: Samsung Neden Bu Kadar Dağınık?
— Menü parçalanması: One UI sürümüne göre “Ana ekran ayarları > Uygulamaları gizle” bazen farklı yerde. “Ayarlar > Uygulamalar” altında görünürlükle ilgili birleştirilmiş bir pano yok.
— İzinler ve özel erişimler dağınık: “Kullanım erişimi”, “Diğer uygulamaların üzerinde çizme”, “Bildirim erişimi” gibi güçlü izinler farklı ekranlarda. Gizlenmiş bir simge, bu izinlerle perde arkasında pekâlâ iş görebiliyor.
— Arama indeksi tutarsız: Sistem aramasında her menü sonuç vermiyor; kullanıcı yolunu kaybediyor.
— Dil/kavram karmaşası: “Gizle”, “kilitle”, “klonla” (Dual Messenger) ve “izole et” (Secure Folder) birbirine karışıyor.
Kısacası, güvenlik/mahremiyet için iyi araçlar var; fakat isimlendirme ve bilgi mimarisi zayıf. Bu da forumlarda “eşimin/çocuğumun telefonunda gizli bir şey var mı?” paranoyasını körüklüyor. (Evet, bu da ayrı bir etik tartışma.)
Stratejik–Empatik Denge: Sorunu Nasıl Ele Alalım?
Burada iki meşru yaklaşım var ve bence ikisi de tartışmada masaya konmalı:
— Stratejik/Problem Çözme Odaklı Yaklaşım: Sistematik kontrol listesiyle ilerler, izleri teknik olarak sürer. “Nerede, hangi yetki, hangi paket?” sorularını sorar.
— Empatik/İnsan Odaklı Yaklaşım: Niçin gizliyorsun/gizliyim? Güven, mahremiyet, sınırlar. “Bulmaktan” önce “konuşmayı” önerir; cihaz sahibinin rızasını temel alır.
İkisini aynı anda yürütmek mümkün: Önce rızayı ve sınırları netleştir, sonra teknik adımlara (kendi cihazındaysa) geç. Aksi hâlde güvenliği “kontrol”e indirgeyip ilişkisel yangın çıkarabiliriz.
Kendi Cihazında “Gizlenen” Uygulamaları Bulmak İçin Net Kontrol Listesi
Bu adımlar yalnızca kendi telefonun için; başkasının cihazında izinsiz kurcalama hem etik dışıdır hem de hukuki sonuçlar doğurabilir.
1. Ana ekran/çekmece gizlemesini kontrol et: Ana ekranda boş alana uzun bas > “Ayarlar” > “Uygulamaları gizle” (veya “Ana ekran ayarları > Ana ekran ve Uygulama ekranında gizle”). Listede işaretli simgeleri görünür yap.
2. Secure Folder’a bak: Ayarlar > Biyometri ve güvenlik > Secure Folder. Varsa aç; içindeki uygulamalar ana profilde görünmez. Secure Folder kapalıysa simgeler tamamen saklıdır.
3. Çalışma profili/Çocuk modu: Hızlı ayarlarda “Work profile” anahtarı veya Ayarlar > Hesaplar ve yedekleme > İş profili. Kids uygulaması aktifse uygulamalar profilden saklanmış olabilir.
4. Uygulamalar listesini tam göster: Ayarlar > Uygulamalar > sağ üstte “Filtrele ve sırala” > “Devre dışı bırakılanları göster” + “Sistem uygulamalarını göster”. Gizlenmiş/Devre dışı uygulamalar burada görünür.
5. Özel erişimler: Ayarlar > Uygulamalar > Özel erişim. “Kullanım erişimi”, “Diğer uygulamaların üzerinde çizme”, “Bildirim erişimi”, “Pil optimizasyonundan muaf” listelerini tek tek kontrol et. Anormal bir uygulama buralarda kendini ele verir.
6. Varsayılan başlatıcı ve gizli kısayollar: Ayarlar > Uygulamalar > Varsayılan uygulamalar > “Ana ekran uygulaması”. Üçüncü parti launcher kullanıyorsan, onun da “hide apps” bölümü olabilir.
7. Dual Messenger/uygulama klonlama: Ayarlar > Gelişmiş özellikler > Dual Messenger. İkinci kopyalar farklı bir simge/isimle görünür ya da gizleme politikası uygular.
8. Bildirim geçmişi ve kullanım istatistikleri: Ayarlar > Bildirimler > Bildirim geçmişi’ni aç; beklenmedik bir uygulama geçmişte ping atmış mı? Ayarlar > Dijital Denge ve Ebeveyn Denetimi > Kontrol Paneli ile kullanım izlerini gör.
9. Depolama ve paket izi: Ayarlar > Depolama > Uygulamalar listesi ile boyut ve son kullanım tarihlerine bak. Boyutu var, simgesi yok? İpucu.
10. Gelişmiş (isteğe bağlı):
— ADB ile paket listesi: `pm list packages` çıktısını alıp şüpheli isimleri tarayabilirsin.
— “Activity Launcher” benzeri araçlarla başlatılamayan (ancak yüklü) etkinlikleri görebilirsin.
— Play Store > Profil > Uygulamaları ve cihazı yönet > “Yüklü” sekmesi bazı saklıları da gösterir.
Bu adımlar “gizlemek” ile “silmek” arasındaki farkı netleştirir. “Sistemden tümüyle sökme” ancak kaldırma/ADB ile olur; çekmeceden gizlemek sadece kozmetik.
Tartışmalı Noktalar: Güvenlik mi, Sis Perdesi mi?
— Güvenlik tiyatrosu: Ana ekrandan saklamak, güvenlik sağlamaz. Simge yok ama süreç/izinler çalışıyor. Bu, sıradan kullanıcıyı yanıltır.
— Güvenli Klasör’ün ikircikli algısı: Gerçek bir izolasyon sağlıyor; fakat iletişim dilinde “gizleme aracı” gibi sunulunca aile/iş ilişkilerinde şüphe doğuruyor.
— İzin ekonomisi: Samsung ve Android, güçlü izinleri “özel erişim” menülerine gömüyor. Güçlü ama görünmez yetkiler, kötüye kullanımı teşvik etmese de farkındalığı düşürüyor.
— Tasarımda tutarlılık eksikliği: One UI sürümleri arası menü yerleri değişince, “yok” sanılan seçenek aslında sadece taşınmış oluyor. Kullanıcıyı gereksiz yere teknik forumlara sürüklüyor.
Provokatif Sorular (Hadi Alevlendirelim)
— Bir uygulamanın simgesini saklamak, kullanıcıyı yanlış bir güvenlik algısına sürüklemek değil mi? Öyleyse bu özellik varsayılan olarak kapalı ve uyarılı mı olmalı?
— Secure Folder’ın pazarlama dili, mahremiyeti güçlendirmekten çok saklamayı romantize ediyor olabilir mi?
— “Gizli” arayışına giren biri teknik midir, güvensiz midir, yoksa sadece düzen takıntılı mıdır? Hangimizden ne bekleniyor?
— Ebeveynlikte “gizliyi bulma” refleksi, çocuğun dijital okuryazarlığını mı artırır, yoksa güveni mi aşındırır?
— Samsung, “Gizlilik Panosu” gibi tek ekranda bütün gizleme/izin izlerini toplayıp açıkça sunmalı mı? Sizce bu şeffaflık kullanıcıları gerçekten güçlendirir mi?
Önerim: Tek Ekranda Gerçekler
Benim keskin görüşüm şu: Samsung, “Gizlilik ve Görünürlük” adıyla tek bir panelde şu bilgileri birleştirmeli:
— Gizlenmiş simgeler (çekmece/launcher bazlı),
— Secure Folder’daki uygulama listesi (sayı ve kategoriler, içerik detayı olmadan),
— Özel erişimler/izinler toplu özeti,
— Profil bazlı görünürlük farkları.
Tek bakışta “bu cihazda ne var, ne görünmüyor, hangi izinler güçlü” sorusu yanıtlanmalı. Kullanıcıyı katmanlar arasında koşuşturmak yerine, farkındalık yaratmak gerek.
Son Söz: Önce İlke, Sonra Tuş
Gizli uygulama “avı”nı, önce ilkesel bir zemine çekelim: Rıza, mahremiyet, sınırlar. Kendi cihazında düzen ve güvenlik için yukarıdaki teknik adımlar net bir yol haritası sağlar. Başkasının cihazında ise konu teknik değil, etiktir. Ve Samsung’a çağrı: Güçlü araçlarınız var; artık bunları anlaşılır, tek yerde, dürüst kavramlarla sunmanın zamanı geldi.
Şimdi söz sizde: “Gizleme” ile “güvenlik” arasındaki çizgiyi nerede çekiyorsunuz? Secure Folder’ı bir güven kasası olarak mı görüyorsunuz, yoksa şeffaflık eksikliği mi sizi rahatsız ediyor? Hangi One UI sürümünde hangi menüde tökezlediniz? Ateşi yakalım; deneyimleri, itirazları, hatta karşı tezleri dökün — çünkü bu konu, makyajlı menülerden çok daha fazlası.